ပရေၚ်ပညာ မဗ္ကေက်ကၠေၚ်ကဟ် ဖန်ဗဒှ်အိုတ်စိုအ်

နာဲဗဳထဝ် မန်ဇြာပညာဟီုမ္ဂးဂှ် “အရာမတီလဝ်တအ်ဂှ် ကလေၚ်စကာသုၚ်စောဲ ဒၞာဲဍေဟ်ကုဍေဟ်လေပ်ဂှ် ပညာ ညးမကော်ရ။” ရဴသာ်ဝွံ ဂွံမိၚ်ကေတ် နူကျာ်ဇၞော်အစာဝိလာသ နွံပိုန်ဘာထံၚ်ကှေ်၊ ကွာန်ကၟာဝက် (ဗွဲကြဴ ဒှ်နွံပိုန် ဘာလွဳမာန်ရတ်၊ ကွာန်ကအ်ခပုၚ်) နူဘဝသၟတ်တေအ်တုဲ ပွံက်ညးမပံက်လဝ်ဂှ် ဍာံဒးတဴကွေဟ်ဟ်ဂှ် ကာလဇကုဇၞော်ကၠုၚ်ဟေၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။ ယဝ်ရသ္ဒးဟီု နကုဥပမာမ္ဂး ဂြန်ဂဥုဲနဲကဲမတီလဝ်တအ်ဂှ် ကၠောန်လေပ် သုၚ်စောဲဒၞာဲဍေဟ်လေပ်ဟေၚ် ဒှ်မၞိဟ်မတီ မလေပ်လဝ် ဂြန်ဂှ် ဂွံဟီုစမာန်ရ ဟွံသေၚ်ဟာ။



မၞိဟ်တအ်ဂှ် ပဲါနူ နဲမဴတှ်မွဲတုဲ နဲကဲပညာလုမွဲလေဝ် လေပ်ကၠုၚ်နူဂဝ်ဂှ် ဟွံမွဲရ။ အရာအိုတ်သီု နကုဗီုပြၚ်နာနာသာ်ဂှ် ဒးဗ္တောန်လဝ်ဖၟိုတ်တုဲဟေၚ် ဂွံလေပ်ကၠုၚ်ရ။ ပရေၚ်ပညာဝွံ ၜိုန်ရဗ္တောန်ကေတ် နူဘာသၟး ဂွံမာန်ဟွံသေၚ်ကီုလေဝ် ပဲဘာဂှ် ဒှ်ဒၞာဲ မဖန်ဇန်လဝ် သွက်ဂွံဗ္တောန် အရာမၞုံပၟိက် သွက်မၞိဟ်မွဲတုဲ ဒှ်ဒၞာဲမဗ္တောန်စခိုဟ်အိုတ်ရ။

အတိုၚ်ပွံက်အဓိပ္ပါယ် ဗွဲလတူတေအ်ဂှ်ရ ပညာဂှ် ဒှ်အရာသွက်ဂွံစကာ ပဲဘဝမၞိဟ် ဂွံဂျိုၚ်အာလမျီု၊ ဂွံစုဒၞာအန္တရာဲ ဗွဲပဲ ဗွဲမ္ၚး မဆေၚ်ကုပရေၚ်မၞိဟ်၊ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်၊ ပရေၚ်ဓါတ်တအ်ရ။ ဂွံစုဒၞာလေပ်ဂှ် ဒးတီလဝ် ဟိုတ်ပရူဒဒှ်အန္တရာဲတအ်ကၠာ၊ တုဲမ္ဂး ဗီုလုဂွံပသောၚ် အန္တရာဲဂှ် ဂၠာဲဂၠံၚ် ဂၠာဲနဲကဲဒးရ။ ဒုၚ်သဇိုၚ် ကုပရေၚ်မၞိဟ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ပရေၚ်ဓါတ်နာနာတုဲ ဗွဲမဗဗွဲ ကုအခိၚ်ကာလ ဒေသ ပွဳပွူတုဲ အန္တရာဲမလေပ်ကတုဒှ် ကုကောန်မၞိဟ်တအ်လေဝ် ဟွံမွဲကုကိုန်ဂစိုတ် ဟွံမွဲကုအပိုၚ်အခြာပၠန်ရ။ ဟိုတ်သာ်ဂှ်ရ ပဲအရာဗ္တောန်ဖျန်လေဝ် ဖျေဟ်ထောအ်ကိုန်ဂစိုတ် ပိုၚ်ခြာထောအ် အပိုၚ်အခြာဟွံထေက်ရ။

ဥပမာ ပရေၚ်ပညာ ဍုၚ်ဒိန်မက်ဝွံ နူတန်ကောန်ၚာ် စုစိုပ် တန်ပါရဂူဂှ် ဂွံဖျေဟ်လဝ် လိက်တန်ဗ္တောန် ကိုန်ဂစိုတ် ဟွံမွဲရ။ ဆဂး ဖျေဟ်လဝ် တိုၚ်ပ္ကဴဟေၚ်နွံရ။ ဥပမာ တန်ကောန်ၚာ်မ္ဂး စွံလဝ်တိုၚ်ပ္ကဴ ဒးဗှ် သွုဗျဉ် ကေုာံ မအခဝ်ဂၠေအ်အ်လေပ်၊ ဒးတီ ဂၞန်ၜိုန်အပံၚ် ကု အနုက်၊ ပရေၚ်သဘာဝကုနဲကဲပညာမ္ဂး ဒးတီဗၞတ်ဗ္ၜတ်လျိုၚ်ဗၞတ် ကု သဘာဝ မပ္တံမြဴသာ်ဝွံ စွံလဝ်တိုၚ်ပ္ကဴတုဲ အစာဘာတအ်ဂှ် ဗီုမကိတ်ညဳ ကုဒၞာဲဒေသဇကု နဲကောန်ၚာ်တအ် မကၠိုဟ်ကေတ်မာန်ဂှ် ဖန်ဇန်တုဲ ဗ္တောန်အာရ။

တုဲပၠန် ဍုၚ်ဒိန်မက်ဝွံ ဒှ်ဍုၚ်ဒဳမဝ်ကရေသဳမွဲတုဲ သဘာဓရ်ဒဳမဝ်ကရေသဳ မဓရီုရေၚ်သကအ်လေဝ် ဒးကုလဝ်ဂၠံၚ် ကုကောန်ၚာ်တအ်ကီုရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပဲအတန်ဂှ် မုပရူမဗ္တောန် သာ်ဂှ်ဟွံသေၚ် မုပရူဂွံချပ်ဂၞန်သဳကၠဳဂှ် အစာကုကွးဘာတအ် ချပ်ရေၚ်သကအ်တုဲ ဖန်ဇန်ဗ္တောန်အာ အတိုၚ်တၚ်ရန်တၟအ် တိုၚ်ပ္ကဴမဖျေဟ်လဝ်ဂှ်ရ။ ဥပမာ ပဲဂတာတၟအ် ဒၞာဲမကွက်ရုပ်တအ်ဂှ် ဂတာတၟအ် သွက်ကွးဘာတအ် ဗီုပၟိက်စိုတ် ချပ်ဂၞန်ရေၚ်သကအ်တုဲ ကွက်စုတ်တုဲ ဂတာတၟအ်မွဲဂှ် အတိုၚ်ပၟိက်စိုတ် အစာဘာ ကွက်စုတ်ရ။ မပ္တံ မြဴသာ်ဝွံ ပယျုအခေါၚ်အရာ မၞိဟ်မွဲမွဲ ၜိုတ်လုနွံဂှ် ကုလဝ်ပကေၚ်ရ။

အတိုၚ်တိုၚ်ပ္ကဴဂှ် ကွးဘာတအ် ဂွံစိုပ်မာန်ကီု ဂွံသ္ၚေဝ်ဂၠေပ် ဒဒှ်သဘာဝလေပ်ကီုတုဲ အရာအိုတ်သီုဂှ် ဒးသ္ၚေဝ်ဂၠေပ်ကေတ် နကုပိကဆံၚ်ရ။ ဥပမာ ဒုၚ်သဇိုၚ် ကုလိက်ပရူပေါမ်မွဲမွဲတုဲ ကဆံၚ်မွဲ ဒးကၠိုဟ်ပရူပေါမ်ဂှ် ပဲပေါမ်ဂှ် မၞိဟ်နွံမူစိ၊ ပေါမ်ဂှ် အခိၚ်လု၊ မုပရူမဟီုပဲပေါမ်ဂှ် ရဴသာ်ဝွံ အတိုၚ်လညာတ် ပဲပေါမ်ဂှ်ဟေၚ် လညာတ်ဇကု ပါလုပ်ဟွံဂွံ ဒးဟီုတုဲ။ ကဆံၚ်ၜါ ကလေၚ်သ္ၚေဝ်ဂၠေပ် မုဟိုတ်မၞိဟ်ဂှ် ဒှ်ဗီုဏအ်၊ မုဟိုတ် မၞိဟ်တေအ် ဂွံဟီု ဗီုတေအ် ဒုၚ်သဇိုၚ်ကုလညာတ်ဇကုတုဲ ဟီုထ္ၜးသ္ၚေဝ်ဂၠေပ် လတူအကာဲအရာ။ ကဆံၚ်ပိ ပရူပရာဂှ် ပတောအ်ၜတ် ကုပရူတၞဟ်တုဲ ကုသွဟ် ဒၞာဲမတုပ် ဒၞာဲဟွံတုပ် ဒၞာဲတၟေၚ် မပ္တံမြဴသာ်ဝွံ သီုဟွံမွဲကုအပိုၚ်အခြာ ကုလဝ် အခေါၚ်ဝေၚ်ကၠေၚ်ကဟ်ဇကု အတိုၚ်ပၟိက်စိုတ်ရ။ ပဲါနူပေါမ်တုဲ လိက်မဆေၚ် ကုကွတ်ကီု၊ ပရူဓါတ်ကီု၊ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကီု ပရူအိုတ်သီုဂှ် နဲကဲဗီုသ္ၚေဝ်ဂၠေပ် တုပ်ပ်ဖအိုတ်ရ။

ဍုၚ်ဒိန်မက်ဏအ်လေဝ် မွဲအခိၚ်တေအ် လိက်ဗွဟ်ပဲဘာဂှ် ဖျေဟ်လဝ်ကိုန်ဂစိုတ်ကီုရ။ ဗဒှ်လဝ် လိက်ဗွဟ်ကိုန်ဂစိုတ်မ္ဂး ဇၟာပ်ကောန်ၚာ် ပဲအခိၚ်ဂှ် တီလဝ် ပရူမွဲမွဲကိုန်ဂစိုတ် တုပ်ဒၟံၚ်ဖအိုတ်ရ။ ညးလ္ၚုတအ်ဟီု ဖျေဟ်လဝ်ကိုန်ဂစိုတ် ဗီုဏအ်ဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ မဖျေဟ်ထောအ် ကိုန်ဂစိုတ် ကၠေၚ်ကဟ်ကောန်ၚာ်တအ်ကီုရ။ ပရူမွဲမွဲဂှ် ဒးညာတ်ကေတ် ဗီုဂှ်ဟေၚ် နကုလညာတ်တၞဟ် ညာတ်ကေတ်ဟွံဂွံ ယဝ်ရဖန်လဝ် သာ်ဏအ်မ္ဂး ပရေၚ်ပညာဂှ် ဟွံမွဲကုပရေၚ်ဗၠးၜးတုဲ ညးကော်စ ပရေၚ်ပညာဍိက်ရ။

ဥပမာ ရဲဍုၚ်ဝါဒတဲပဲါတအ် မကလိဂွံလဝ်အဝုဂှ်မ္ဂး ဒဒှ်ရ ညးတၠဓနတအ်ဂှ် ဒှ်မၞိဟ်မဇြောတ်ဆီ လတူသၟာကမၠောန်တုဲ မၞိဟ်တအ်ဂွံဝါတ်ဂါတ်ဂှ် ဟိုတ်နူရဲတၠဓနတအ်တုဲ ဇၟာပ်ညးတၠဓန (ဝါ) ဇၟာပ်သေဌဳဂှ် ဒှ်သၞဇကုဖအိုတ် နကုလညာတ် မဓစေၚ်မွဲကရေက် ဟီုတွံပၠောပ် ကုကောန်ၚာ်တအ်ရ။ ကောန်ၚာ်တအ်လေဝ် လညာတ်ဂှ် စောဲလုပ်ဂွံ ကောန်တၟအ်ဍေဟ်တအ်တုဲ ဂွံညာတ်လပါ်ခိုဟ် လတူတၠဓနတအ်ဂှ်အောန်အာရ။ ဍာံဍာံဂှ် ယဝ်ရမၞိဟ်တၠဓနတအ် ဟွံမွဲမ္ဂး သွက်ညးဒဒိုက်တအ် အလုဂွံကၠောန်စရော။ ညးတၠဓနတအ်ဂှ် ဗဒှ်ကုဒၞာဲကမၠောန် ဗဒှ်ကုသြန်ဍုၚ်တုဲ ညးဒြပ်ဟွံမွဲတအ်ဂှ် ဗဒှ်ကုဒြဟတ်ကမၠောန်ရ။ ၜါဝွံ ဗွဲမသၟဟ်ရထ ယဝ်ရဗဂပ်ဖျပ်ဒးမ္ဂး ပရေၚ်ဇၞော်မောဝ်တအ် ကတုဒှ်လောဲသွာဂှ် ကောန်ၚာ်တအ် ဒးညာတ်လဝ် ထေက်ကီုရ။

ဟိုတ်နူလိက်ဗွဟ် ဟွံဖျေဟ်လဝ်ကိုန်ဂစိုတ်တုဲ ကာလသှ်လိက်ပၠန်လေဝ် သၟာန်တအ်ဂှ် ကိုန်ဂစိုတ် ဟွံမွဲပၠန်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ နဲကဲသှ်လိက်လေဝ် တၞဟ်ခြာကု နဲကဲဍုၚ်ပိုဲ တၟာဂလိုၚ်ကီုရ။ ဗီုသွဟ်လိက် ပဲဍုၚ်ဒိန်မက်ဂှ် ယဝ်ရဒးချူထ္ၜးမ္ဂး ပဲမွဲဘာသာဂှ် ဒးသှ်ၜါရဲရ။ သွဟ်နကုလိက် ချူကေတ်ဂှ်မွဲ၊ သွဟ်နကုပါၚ် မဟီုလဴကေတ်ဂှ်မွဲ။ ဘာသာလ္ၚုဂှ် သှ်နကုပါၚ်သၟးလေဝ် နွံရ။ ဥပမာ ဗီုဘာသာလိက်ဒိန်၊ ဘာသာလိက်အၚ်္ဂလိက်၊ ဘာသာလိက်ပြၚ်သေတ်တအ်ဂှ် ဒးသှ်သီုၜါနဲရ။ အရာပရူ မပါလုပ် ပဲပုစ္ဆာတအ်ဂှ်မ္ဂး ဂၠာဲဗှ်ကေတ် ဒၞာဲလုလေဝ် ဟွံဂွံရ။ ဥပမာ လိက်ပရေၚ်နူမဂ္ဂဇြေန်မွဲမွဲ၊ ဝတ္ထုဇမၠေအ် နူမဂ္ဂဇြေန်မွဲမွဲ ဟွံသေၚ်မ္ဂး ကဗျ နူလိက်နာနာတအ်ဂှ် ပါစလေပ်ရ။ သၟာန်တအ်ဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ် ဗှ်လိက်ပရေၚ်ဂှ်တုဲ ချူကု ဗွဲခမၞန် နကုအခဝ် ၁၅၀ မ။ လိက်ပရေၚ်မၞံုဒၟံၚ်ၜိုတ် ၜါမုက်ဂှ် ဒးခန်ချူ နကုမအခဝ် ၁၅၀မ ဟီုဂှ် လဆောဝ်မ္ဂး ဟွံလောဲကွေဟ်ဟ်ရ။ တၚ်ကိစ္စဇၞော်လေဝ် ဒးပါ၊ ဂၠိုၚ်နူဂှ်လေဝ် ချူဟွံဂွံ။ တၚ်ရန်တၟအ်ဂှ် ပညာဂၠံက်တၚ်ဂၞၚ်အဓိက၊ သရောပ်တၚ်အဓိက ၜိုတ်လုလေပ်ဂှ် မိက်ဂွံစမ်ၜတ်ရ။ တုဲမ္ဂး ဗှ်ဝတ္ထုဂှ် လိက်ပရေၚ်ဂှ် ကဗျဂှ်တုဲ ချူကုလိက်ဇၟန် အတိုၚ်ညးမကုလဝ် ကိုပ်လိက်ဂှ်ရ။ ဣဏအ်ဂှ် သွဟ်လိက် နကုလိက်ရ။ သွဟ်လိက် နကုပါၚ်ဟီုမ္ဂး ဗီုဂှ်ကီုရ။ ကွးဘာပဲအတန်ဂှ် နွံ ၂၀ မ္ဂး ညးကၠောန်လဝ် ပုစ္ဆာ ၂၀။ ကွးဘာမွဲ လုပ်ကၠုၚ်တုဲ ဂၠံက်မာဲ မဂၞန်ဇကုမဒးဂှ် ဇကုဒးပုစ္ဆာဂှ်ရ။ ပုစ္ဆာတအ်ဂှ် ဗီုကုသွဟ်ကုလိက်ကီုရ။ လိက်ဝတ္ထု၊ လိက်ပရေၚ်၊ ကဗျ ဟွံသေၚ်မ္ဂး ရုပ်ကသူ အောန်အိုတ် ၜိုတ် ၃ ဂကူ နွံတုဲ ကုအခိၚ်ဗှ်လိက်တအ်ဂှ် ပွိုၚ် ၜိုတ် ပိစှော်မိနေတ်တုဲ ဒးလုပ်လဴထ္ၜး လိက်တအ်ဂှ် မုပရူမဟီု၊ လိက်မွဲကုမွဲ ဗီုလုအဆက်အစပ်နွံ၊ ပတောအ်ၜတ်ကု လိက်တၞဟ် ပရူတၞဟ်တုဲ ကၞောတ်တဲလညာတ်ဇကု ဗီုလုညာတ် ဒးဟီုလဴထ္ၜး ကုအစာဇကု ကု မၞိဟ်စၟဳစၟတ်သွဟ်လိက်ဂှ်မွဲရ။ တုဲပၠန် မၞိဟ်စၟဳစၟတ်ဂှ် ဟွံသေၚ်မ္ဂး အစာဇကုဂှ် သၟာန်ပရူမစပ်ကု လိက်တအ်ဂှ်တုဲ ဇကုဒးသှ်ကုညးရ။ ၜိုတ်လုဇကုတီ ၜိုတ်လုဇကုပသောၚ်လေပ် ၜိုတ်လုဇကုပတောအ်ၜတ် ပရူတအ်လေပ်ဂှ် ဇကုဂွံစၟတ်ရ။ ၜိုန်ရဟီုခိုဟ် တီဂၠိုၚ်ကီုလေဝ် ယဝ်ရဟွံကိတ်ညဳ ကုတၚ်ဂၞၚ်ပုစ္ဆာတအ်မ္ဂး ဟွံကလိဂွံစၟတ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ညးလ္ၚုဂှ်ဟီု မၞိဟ်အယုက်ဇၞော် မၞိဟ်ပရေၚ်ဆုဂဗဂၠိုၚ်တအ်ဂှ် ဂွံစၟတ်ဂၠိုၚ် ပဲအရာသှ်လိက် နကုပါၚ်ကီုလေဝ်၊ ဆုဂဗဂၠိုၚ် ဟီုလေပ်ဂၠိုၚ်တုဲ ယဝ်ရဟွံကိတ်ညဳ ကုတၚ်ဂၞၚ်သၟာန်မ္ဂး အံၚ်မာန်ဟွံသေၚ်ရ။ ယဝ်ရ သွဟ်လိက် ပဲဘာသာဝၚ်မ္ဂး ဗွဲမဂၠိုၚ်မ္ဂး ပရူဝၚ်မွဲမွဲဂှ် လိက်ၜိုတ် ၂ တၞး၊ တုဲမ္ဂး သက်သဳ မဆေၚ်စပ် ကုဝၚ်ဂှ် ဗီုကုလိက်လလောၚ်တရးစဏအ်၊ လဟီုကိုပ်သကိုပ်စဏအ်၊ ပရိုၚ်ပဲအခိၚ်ကာလဂှ်၊ ဟွံသေၚ်မ္ဂး လိက်ကသုက် မထပက်လဝ် ပဲအခိၚ်ဂှ် မပ္တံမြဴသာ်ဝွံ ပုစ္ဆာတအ် ကၠုၚ်စဒှ်ရ။ ဗှ်လိက်တအ်ဂှ်တုဲမ္ဂး ကွးဘာဂှ် လညာတ်ပဲလိက်တၞးဝၚ်ဂှ် ဗီုလုဟီုလေဝ်၊ ဒုၚ်သဇိုၚ် ကုသက်သဳလဟီုတၞဟ်တုဲ ညာတ်ကေတ် လတူအကာဲအရာ ပဲကာလဂှ် သာ်လု နကုသက်သဳနွံနွံ ဒးဟီုလေပ်ရ။

ဟီုမွဲသာ်ပၠန် ပရေၚ်ပညာဍုၚ်ဒိန်မက်ဝွံ ညံၚ်ကောန်ၚာ်တအ် ဂွံစၟတ်သမ္တီပရူ စၟတ်တ္ၚဲ ယၟုမၞိဟ်ဒးဂှ် ဟွံစွံပဓါနတုဲ ညးတအ်စွံပဓာန ဗီုလုကောန်ၚာ်တအ် ဂွံကၠိုဟ် ဟိုတ်တမ် မကတုဒှ် ကေုာံ ဒုၚ်သဇိုၚ်ကုသက်သဳတၚ်ဂၞၚ်တၟိတၟိတုဲ လတူအကာဲအရာဂှ် နကုဒ္ၚောဝ်မတ်တၟိ ဂွံညာတ်သ္ၚေဝ်ဂၠေပ်လေပ် လတူဝၚ်ဂှ်လေပ်ဂှ် ညးတအ်စွံပဓာနရ။

ဟီုပရူပရေၚ်ပညာမ္ဂး ဂွံဝေၚ်ပဲါကၠေအ် ပရူကၠေၚ်ကဟ် ဟွံထေက်ရောၚ် စှေ်စိုတ်တုဲ ဆက်လဴပရူကၠေၚ်ကဟ်ပိုဲညိပၠန်ရ။ ကၠေၚ်ကဟ်ပိုဲဝွံ ဒက်ပ္တန်လဝ် နကုဓာတ်ကၠေၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ်တုဲ မၞံုကုကတေၚ်အာရီုသောဲသောဲ ၜိုတ် ၁၀ အသၚ်ဃဲယျံၚ် (၁၀ ၀၀၀ ၀၀၀ ၀၀၀) တုဲ ပါ်လဝ်ၜါကရေက်ရ။ အတိုၚ်တၠပညာလပါ်ကၠေၚ်ကဟ်တအ် မဟီုမ္ဂး ကၠေၚ်ကဟ်ပိုဲ လပါ်ပဲါဂှ် ကၠောန်ကမၠောန် မဆေၚ်ကု လဝ်ဂျေတ် (ပရေၚ်အဆက်အစပ်)၊ လၟေၚ်ကမၠောန်ကာတ္တလဝ်ဂျေတ်၊ ဒမြိပ်ကမၠောန်၊ အရေဝ်ဘာသာ၊ သၚ်္ချာ၊ မွဲတုဲမွဲ ကေုာံ ပရေၚ်သ္ၚေဝ်ဂၠေပ်တအ်တုဲ ကၠေၚ်ကဟ်လပါ်ပုၚ်ဂှ်မ္ဂး ကၠောန်ကမၠောန် မပ္တံကု တၠုၚ်လအာ၊ အသာ်၊ လညာတ်မဖန်ဗဒှ် ဝှေန်တသဳ၊ ကသပ်လညာတ်၊ ကာရုဏာ၊ မစွံအရီုလတူမွဲမွဲ ဗွဲတၟေၚ်၊ သ္ၚေဝ်ဂၠေပ် လတူအကာဲအရာမွဲမွဲ ဟွံမွဲကုသရုၚ်ရ။ တုဲပၠန် ကၠေၚ်ကဟ်လပါ်ပုၚ်ဂှ် ကုအမိၚ်ကၠောန် ကုခန္ဓကာယလပါ်ပဲါ၊ ကၠေၚ်ကဟ်လပါ်ပဲါဂှ် ကုအမိၚ်ကၠောန် ကုခန္ဓကာယလပါ်ပုၚ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ မၞိဟ်မခံၚ်တဲပုၚ်ဂှ် ကၠေၚ်ကဟ် လပါ်ပဲါစိုန်သကီု ကၠောန်ကမၠောန်ဂၠိုၚ်တုဲ မၞိဟ်မချူလိက် လပါ်ပဲါတအ်ဂှ် ကၠေၚ်ကဟ်လပဲါပုၚ် စိုန်သကီု ကၠောန်ကမၠောန်ဂၠိုၚ်ရ။ ဟီုဗွဲအပြောမ်မ္ဂး မၞိဟ်မချူလိက်တဲပဲါတအ်ဂှ် ဟိုတ်နူကၠေၚ်ကဟ်လပါ်ပုၚ် ကၠောန်ကမၠောန် စိုန်သကီုဂၠိုၚ်တုဲ နကုသဘာဝကၠေၚ်ကဟ်လပါ်ပုၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဂှ် မလေပ်သ္ၚေဝ်ဂၠေပ် တၠုၚ်လအာကမၠောန်ခိုဟ်၊ ညာဏ်မဖန်ဗဒှ် နွံဂၠိုၚ်၊ ကသပ်လညာတ်လှဲလး၊ စွံအာရီုစိုတ် ပဲကမၠောန်မွဲမွဲ ဂွံတုဲ လတူအရာမွဲမွဲလေဝ် သ္ၚေဝ်ဂၠေပ်ကၠောအ်ဒိုဟ်လေပ်ရ။

ကၠေၚ်ကဟ်ပိုဲဝွံ ဗွဲမဗဗွဲ ကုကမၠောန်ညး ညံၚ်ဂွံကၠောန် ဗွဲမပြဟ်မာန်ဂှ် ပကေၚ်ကေတ်ဂွံရ။ ယဝ်ရဟွံစကာလအ် သာ်ဂှ်ဟွံသေၚ် ယဝ်ရဟွံပကေၚ်လဝ်ဍေဟ်မ္ဂး ကတေၚ်အာရီုသောဲသောဲတအ်ဂှ် အဆက်ပိုတ်အာရေၚ်သကအ်တုဲ ကၠောန်ကမၠောန်လဇုဲအာရ။ ယဝ်ပကေၚ်လဝ်ကုဍေဟ် စကာဒၟံၚ်ဍေဟ်တွုမ္ဂး ကတေၚ်အာရီုတအ်ဂှ် မွဲကုမွဲ အဆက်ဟွံပိုတ်ညးသကအ်တုဲ ကၠောန်ကမၠောန်ပြဟ်ရ။ ပကေၚ်ကုဂၠိုၚ်ၚ်မ္ဂး ကတေၚ်မပိုတ်လဝ်တအ်ဂှ် ကလေၚ်ဆက်ကုမာန်ပၠန်ရ။ တုဲပၠန် ကၠေၚ်ကဟ်ပိုဲ သီုဖအိုတ် ၜိုန်ရနွံဒၟံၚ် လျိုၚ် မွဲကဳလဝ်ဘာ်ဓဝ်ကီု စုတ်ဂွံပၠောပ်ဂွံ ဟွံမွဲကုပယျုတုဲ ပေၚ်အာ ဟွံမွဲရ။ စုတ်ဂၠိုၚ်မ္ဂး ဒၞာဲလုပ်ဂၠိုၚ်တုဲ ပကေၚ်ဂၠိုၚ်မ္ဂး ကၠောန်ကမၠောန်ပြဟ်ဂၠိုၚ်ရ။

တၠပညာမဖျေဟ်အစဳအဇန် ပရေၚ်ပညာတအ်လေဝ် ဒုၚ်သဇိုၚ် ကုတၚ်ဂၞၚ် တၠပညာလပါ်ကၠေၚ်ကဟ်တအ် မဆုညာတ်ကေတ်လဝ်ဂှ်တုဲ ဖန်ဇန်ဖျေဟ်အာ ဗီုနဲကဲသွက်ဂွံဗ္တောန်ကောန်ၚာ်တအ်အိုတ်ရ။ ကၠေၚ်ကဟ် သီုၜါကရေက် ညံၚ်ဂွံကၠောန်ကမၠောန်သီုၜါဂှ် ကိစ္စဇၞော်တဴ ဗွဲမလောန်ကွေဟ်ရ။ ဗီုလုအစာဘာ ပဲဍုၚ်ဒိန်မက်တအ် ပကေၚ်ကၠေၚ်ကဟ် ကောန်ၚာ်ညးတအ်ဂှ် ယဝ်ရချူထ္ၜး ဗွဲအပြောမ်မ္ဂး သွက်ကၠေၚ်ကဟ် လပါ်ပဲါဂှ် ဗ္တောန်ကုအရေဝ်ဘာသာ မဝေါဟာနာနာ ကေုာံဂၞန်တအ် ညံၚ်ကောန်ၚာ်တအ် ဂွံကၠိုဟ်တၠုၚ်လအာဂၞန်၊ ညံၚ်ဂွံဗှ်လိက်လေပ်၊ ညံၚ်ဂွံကၠိုဟ် ပရေၚ်အဆက်အစပ် ပဲလိုက်ဏအ် မပ္တံကု ကပေါတ်မွဲမွဲကု လျိုၚ်ဍေဟ် မတွံဂး ရူပဗေဒတအ်ရ။ သွက်ကၠေၚ်ကဟ် လပါ်ပုၚ်ဂှ်မ္ဂး ညးကုကောန်ၚာ်တအ် ဓဇက်ရုပ်၊ သ္ၚေဝ်ဂၠေပ်လတူအကာဲအရာ ဗီုရုပ်မွဲမွဲ၊ ပရူမွဲမွဲ ဗွဲမဗဗွဲကုအယုက်ကောန်ၚာ်တအ်ရ။ ဍုၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ် သီုကုဍုၚ်ပိုဲဂှ် ဗ္တောန်ညံၚ်ကောန်ၚာ်တအ် ဗှ်လိက်ဒး၊ တော်ဂၞန်ဒး၊ တီကိုန်ဗီုပြၚ်ကိုန်ဂစိုတ် ရူပဗေဒတအ်ဟေၚ်ရဂၠိုၚ် ဟွံစွံအာရီု သွက်ဂွံပကေၚ်ကု ညံၚ်ဂွံစကာ ကၠေၚ်ကဟ် လပါ်ပုၚ် မတွံဂး ပရေၚ်ချပ်ဂၞန် ဗ္စာရဏာ သ္ၚေဝ်ဂၠေပ် လတူအကာဲအရာမွဲမွဲရ။ သွက်မၞိဟ်မွဲ ညံၚ်ဂွံဗှ်လိက်ဒး တော်ဂၞန်ဒးဂှ် ၜိုန်ရကိစ္စဇၞော်ကီုလေဝ် ကာလဒးစကာ ပဲဘဝမၞိဟ်မွဲဍာံဍာံ ပဲဘဝကမၠောန်ဒၞာဲနာနာတအ်ဂှ် ကၠေၚ်ကဟ်မဗ္စာရဏာ ပါ်ပဲါ သ္ၚေဝ်ဂၠေပ် ပိုတ်တမ်ဂၠာဲရိုဟ်တအ်ဂှ်ဟေၚ် ကိစ္စဇၞော်ဂၠိုၚ် လုပ်အသုၚ်အစောဲ သွက်ဘဝမွဲ ဂၠိုၚ်ရ။ ပဲပရေၚ်ပညာဍုၚ်ပိုဲ တ္ၚဲဏအ် အရာမဗှ်ပါၚ်တိုက်ဂှ် ပရေအ်အိုတ်ဟီုမာန်ရ။ ဖျေဟ်ထောအ်ဗီုကိုန်ဂစိုတ် လတူလညာတ်မွဲမွဲကီု၊ လတူအကာဲအရာမွဲမွဲကီုတုဲ ဟွံကုအခေါၚ်ချပ်ဗ္စာ ညံၚ်ဂွံကၠိုဟ် လတူအကာဲအရာတအ် ဟီုမာန်ရ။

ဗီုဒက်ပ္တန် ပရေၚ်ပညာဍုၚ်ဒိန်မက်ဂှ်မ္ဂး ကောန်ၚာ်အယုက် ၆ သၞာံမ္ဂး တိုန်တန်ကောန်ၚာ်တုဲ ရ သၞာံမ္ဂး စလုပ် တန်ပထမရ။ စုကုစိုပ် ဒစာံတန် အယုက် ၁၄ သၞာံဂှ် သွဟ်လိက်ဟွံမွဲ။ ဆဂး ဇၟာပ်ကောန်ၚာ် တိုၚ်ပ္ကဴညးတအ်မစွံလဝ်ဂှ် ညံၚ်ဂွံစိုပ်သီုဖအိုတ်ဂှ် အစာဘာတအ် ဒးစွံဂရုတုဲ သွက်ကောန်ၚာ်မဗ္တောန်ဝါတ်တအ်ဂှ် ဒးကုအခိၚ်ဗ္တောန်တၟေၚ် ဂၠိုၚ်နူညးတၞဟ်ရ။ ကောန်ၚာ်အယုက်ၜိုတ် ၁၅ သၞာံ စိုပ်ဒစိတ်တန်မ္ဂး ဒးသှ်လိက်ရ။ ပရေၚ်ပညာသဇိုၚ်ဂှ် အိုတ်အာ ပဲဒစိတ်တန်ရ။ တုဲပၠန် နကုသၞောဝ်ဓဇက်လဝ် ဇၟာပ်ကောန်ၚာ် စုကုဒစိတ်တန်ဂှ် ဟွံမံၚ်ဟွံဂွံ ဒးမံၚ်ဇၟာပ်ညးအဲရ။ သွက်ကောန်ဍုၚ်သအာၚ် မကၠုၚ်စိုပ် ဍုၚ်ဒိန်မက်တအ်လေဝ် အယုက်မူစိဒှ်ဒှ် ကဆံၚ်ပညာအောန်အိုတ် ၉ တန်ဂှ် အံၚ်တုဲဟေၚ် အခေါၚ်ပတိုန်ပ ကောန်ဍုၚ်ညးတအ်ဂွံရ။ စၟတ်ပဲဒစိတ်အတန်ဂှ် ယဝ်ရဟွံခိုဟ်မ္ဂး ဆက်ကလေၚ်တိုန် ၁၀ တန်မွဲသၞာံပၠန်ရ။ အံၚ် ၉ တန် (ဟွံ) ၁၀ တန်တုဲ ဆက်တိုန်ဘာတန်သၠုၚ်ရ။ ဘာတန်သၠုၚ်ဂှ် ပါ်လဝ် ၜါဂၠံၚ် ဂၠံၚ်မပတၟေၚ် ကုကမၠောန်ဂယျိုၚ်လမျီု ကု ဂၠံၚ်မပတၟေၚ် ကုသွက်ဂွံဆက်တိုန်အာ ဘာကဆံၚ်သၠုၚ်နူဂှ် ပၠန်ရ။ ဘာတန်သၠုၚ်ဂှ် ဒးတိုန် ပွိုၚ် ၃ သၞာံရ။ တန်သၠုၚ် ပိသၞာံတုဲ မိက်ဂွံဆက်တိုန် ဘာတက္ကသိုလ် စုကုစိုပ် ကဆံၚ်ပါရဂူရ။ အတိုၚ်လၟေၚ် ယဝ်ရဆက်အာမ္ဂး မၞိဟ်မွဲ ပေၚ်အာယုက် ၂၇ မ္ဂး ကလိဂွံတဆံပ်ကြာပါရဂူမာန်ရ။

ပရေၚ်ပညာသဇိုၚ်ဂှ် ဒှ်တာလျိုၚ်အလုအသဳပွိုၚ်ဍုၚ်တအ်တုဲ ပွိုၚ်ဍုၚ်လ္ၚုတအ်ဂှ် စကာသြန် ပဲပရေၚ်ပညာ ဂၠိုၚ်နူပွိုၚ်ဍုၚ်တၞဟ် နွံကီုရ။ ဆဂး အတိုၚ်စရၚ်အၚ် မထ္ၜးမ္ဂး ကွးဘာနူပွိုၚ်ဍုၚ်မစကာသြန်ဂၠိုၚ်တအ်ဂှ် ဂွံစၟတ်ခိုဟ် နူပွိုၚ်ဍုၚ် မစကာသြန်အောန်ဂှ် ဟွံသေၚ်ဂှ်ရ၊ စၟတ်ကွးဘာတအ်ဂှ် တန်တဴ ကုသြန်ဟွံသေၚ် တန်တဴကုနဲကဲမဗ္တောန်ဂှ် သက်သဳထ္ၜးဒၟံၚ်ရ။

တုဲပၠန် နကုလညာတ်မတွံဂး “ဇၟာပ်မၞိဟ်ဂှ် ၜိုန်ရအခေါၚ်ဗၠးၜး ကလိဂွံတုပ်ကီုလေဝ် အကာဲအရာဂှ် ဇၟာပ်မၞိဟ် တုပ်ညးသကအ် သီုဖအိုတ် ဒှ်မာန်ဟွံဂှ်ရ။ ညံၚ်ရဴအခေါၚ်ဗၠးၜးကိစ္စဇၞော်ဂှ် အကာဲအရာ ညံၚ်ဂွံတုပ် ရေၚ်သကအ်လေဝ် ကိစ္စဇၞော်ကီုရ။” တုဲ ဍုၚ်ဒိန်မက်ဝွံ ဇၟာပ်မၞိဟ် လတူအယုက် ၁၈ ယဝ်ရမံၚ်ဘာ အခိၚ်နာဍဳ ၜိုတ်ညးတအ်မပိုၚ်ခြာလဝ် ပေၚ်မ္ဂး အလုအသဳ ထံက်ပၚ်ကု သြန် ၜိုန်မၞိဟ်မွဲ စသုၚ်ရုံဂပ် မကော်ဂး su (statens uddannelsesstøtte) မဂွံအဓိပ္ပါယ် အလုအသဳ ထံက်ပၚ်ပရေၚ်ပညာရ။ တုဲပၠန် နကုလညာတ် မတွံဂး ပရေၚ်ပညာမၞိဟ်မွဲမွဲဂှ် ဒှ်အရာမပခိုဟ်စ သွက်ပူဂုဂှ် မွဲဓဝ်ဟွံသေၚ်၊ ဒှ်အရာ သွက်ဂွံပခိုဟ်စဍုၚ်တုဲ နကုဍုၚ် ဒးကေတ်တာလျိုၚ် ညံၚ်ဇၟာပ်မၞိဟ် ဂွံလ္ၚတ်ပညာမာန်ထေက်ရ။ ဍုၚ်လ္ၚုတအ်ဂှ် ဂၠေအ်သြန်အလုအသဳတုဲ ကာလကၠောန်ကမၠောန်မ္ဂး ဒးကလေၚ်လေဲရ။ ဍုၚ်ဒိန်မက်ဝွံ သြန်ထံက်ပၚ်ပရေၚ်ပညာဝွံ ဟွံဒးကလေၚ်လေဲ။ ဆဂး ၜိုတ်ညးကုလဝ်ဂှ် ယဝ်ရဇကုရပ်ဟွံရုံမ္ဂး အခေါၚ်ဂၠေအ်သြန် မဟွံမွဲကုအိက်လေဝ် နွံပၠန်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ကောန်ဍုၚ်ဒိန်မက်တအ်ဝွံ အယုက်ပေၚ် ၁၈ သၞာံတုဲ သွက်ဂွံဒးဗ္ဒဗ္ဒဲါ ကုမိမဟွံမွဲ သီုဟွံမွဲကုအခက်အခုဲဂှ် ဒတူကေတ် ဇိုၚ်ဇကုကုဇကုဂွံပေၚ်ၚ်ရ။

ညးလ္ၚုဂှ်ဟီု ကုဂၠေအ်သြန်မ္ဂး ကာလကွးဘာဂှ် ဘာတုဲ ကၠောန်ကမၠောန်မ္ဂး ပြံၚ်တိတ်အာ ဍုၚ်တၞဟ်ဟွံဂွံ ညံၚ်ကုမထိၚ်လဝ် ကောန်ဍုၚ်ဇကုကီုရ။ ဆဂး ဍုၚ်ဒိန်မက်ဂှ် အတိုၚ်စရၚ်ဗဒၚ်မထ္ၜးဂှ်မ္ဂး ကွးဘာလ္ၚုဂှ် ဘာတုဲနူဍုၚ်ဒိန်မက်တုဲ ၜိုန်ရအာကၠောန်စ ပဲဍုၚ်သအာၚ်ကီုလေဝ် ဂွံမွဲၜါသၞာံ ကလေၚ်စဴကၠုၚ် ဍုၚ်မိတိမ မတွံဂး ဍုၚ်ဒိန်မက်ပၠန်ရ။ မုဟိုတ်ရောမ္ဂး ဟိုတ်နူ သၞောတ်ဖဲသအဳညးဍုၚ်ကွာန် မကော်ခဴစ welfare state ညးတအ်ခိုဟ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ညးတအ်ဟီု စၞးရပ်စၚ်လဝ်ခဗဲါ ကုကွးဘာတအ်ဂှ် ကုအခေါၚ်ဗွဲမသၠးပွးတုဲ ညံၚ်ကွးဘာတအ် ပြံၚ်တိတ်ဟွံမာန်ဂှ် ဖန်ဗဒှ်လဝ် သၞောတ်ဍုၚ်ဇကုမ္ဂး ခိုဟ်ဂၠိုၚ်ရ။

ကၞောတ်တဲ မိက်ဂွံဟီုဂှ် ပရေၚ်ပညာ မဖန်လဝ်ကိုန်ဂစိုတ် ညံၚ်ကွးဘာတအ် ဂွံစှေ်စိုတ် ဂွံပတှေ်ကေတ် လတူဝါဒမွဲမွဲ လတူသာသနာမွဲမွဲ အတိုၚ်ပၟိက် မၞိဟ်လတူတအ်ဂှ် ဒှ်ပရေၚ်ပညာဍိက်တုဲ နကုပရေၚ်ပညာဝွံ ဘဝမၞိဟ်ဂွံဇၞော်မောဝ် လညာတ်ဂွံခၞံဗဒှ်ပတိုန်တၟိ ဂွံကတုဒှ်စ ဝါတ်ကွေဟ်ရ။ တိုန်ဘာ ဗ္တောန်ပညာဟီုဂှ် ဗ္တောန်ဂွံချပ်စၚ်ခြၚ်လေပ်ဂှ်ရ ပရေၚ်ပညာဝွံ ဒးပံက်လဝ် ဗွဲဗိသ္တာ ညံၚ်မှာသၟိတ်ထေက်ရ။